Halloween, een uitgelezen kans

Het uit Amerika overgewaaide Halloween krijgt steeds meer voet aan de grond in ons land. Hoe gaan we daarmee om als christenen? Blijven we er ver van weg, of zien we het als een kans om te getuigen van de hoop die in ons leeft?

De laatste paar jaar worden er in mijn woonplaats Woudenberg steeds meer voortuintjes versierd met Halloweendecoraties, en vorig jaar zag ik een grote groep kinderen met ouders langs de deuren gaan. Omdat deze trend is overgewaaid uit Amerika, heb ik mijn christelijke Amerikaanse vrienden en kennissen gevraagd hoe zij daarmee omgingen. Ik weet namelijk dat zij dit feest vroeger meevierden. Tot mijn verbazing zeiden ze nu echter bijna allemaal dat ze het niet meer vierden!

Toen ik als student met hen studeerde, vertelden ze nog allemaal leuke verhalen over hoe ze zich als kinderen en tieners verkleedden als superhelden of juist in ludieke kostuums, en zoveel mogelijk snoep verzamelden. Maar nu ze zelf kinderen hebben, zijn ze ermee gestopt. Niet zozeer omdat zij veranderd zijn, maar, zo vertelden ze, omdat Halloween veranderd is en steeds duisterder is geworden.

Angstaanjagend

Niet langer zijn de tuinen versierd met lichtjes en feestelijke, speelse en cartoonachtige decoraties, maar tuinen zijn nu donker en versierd met realistische horrorclowns, heksen, zombies, onthoofde koppen, bloed besmeurde ramen, noem maar op. Halloween is niet langer een onschuldig verkleedpartijtje voor kinderen om snoep te verzamelen, maar draait om spanning en schrik en hoe enger, hoe beter.

Het is dan ook steeds moeilijker om er iets onschuldigs in te zien. Ik moet er persoonlijk niet aan denken dat mijn dochtertje van acht langs de deuren gaat, met al die enge decoraties waar anderen er een sport van maken haar te laten schrikken met de meest lugubere kostuums. Ze zou nog weken last hebben van nachtmerries. En toch is dit de reden waarom mensen naar Fright Nights gaan en waarom Zoetermeer als ‘Halloweenstad’ tienduizenden bezoekers trekt. Het draait om spanning, het lachen om de ‘jump scares’ en het amusement van angstaanjagende decoraties en acteurs.

Bijbelse respons

Hoe het ook zij, Halloween is niet langer weg te denken uit onze cultuur. Dus hoe gaan we daar dan als christenen mee om? Wat is een Bijbelse respons op dit fenomeen?

Ik denk dat de Bijbel ons twee richtlijnen geeft. De eerste is dat we er niet aan meedoen. Er is geen Bijbelvers te vinden dat waarzeggerij, hekserij of toverij goedkeurt. Het gaat regelrecht in tegen de geboden van God (zie Exodus 22:18; Leviticus 19:31; 20:6; 20:27; Handelingen 8:9-24; 13:6-11; 16; 19:19).

Nu staat Halloween niet gelijk aan hekserij, maar bij Halloween wordt alles wat duister is gezien als vermaak. En dat principe is niet van God. Paulus stelt in zijn discussie (over met wie en wat we ons verbinden) de retorische vraag: Wat heeft het licht gemeen met de duisternis? (2 Korinthe 6:14). Het antwoord dat hij natuurlijk verwacht, is: niets! Een Bijbels principe is dus om ons er ver van weg te houden en er niet aan mee te doen.

Een andere Bijbelse richtlijn is dat we als christenen juist inspringen op deze trend en er iets positiefs uit halen. Dat is iets wat God zelf ook deed met bijvoorbeeld het Levitische offersysteem. Voordat God zijn gebruiken voorschreef aan het volk Israël, hadden omringende landen al een offersysteem met priesters, tempels en allerlei voorschriften van wat en hoe te offeren. En niet onschuldig, want sommige goden werden geëerd en tevredengesteld door kleine kinderen te offeren! Maar toch weerhield dit God er niet van om een offersysteem positief te gebruiken; tot eer van Hem! En Hij gaf Israël een vergelijkbaar systeem maar met zijn wetten en voorschriften.

Evangelisatiedag

En zo staat het ons ook vrij om iets positiefs te halen uit Halloween, hoe duister het ook gevierd wordt; het een betekenis te geven tot eer van Hem! We kunnen van Halloween een soort nationale evangelisatiedag maken. Een dag om …de grote daden te verkondigen van Hem die u uit de duisternis heeft geroepen naar Zijn wonderbaarlijke licht (1 Petrus 2:9). Een dag om te laten zien dat wij allen kinderen van het licht en van de dag zijn. Wij behoren niet toe aan de nacht en de duisternis (1 Thessalonicenzen 5:5).

In Woudenberg (waar ik woon) en Houten (waar ik voorganger ben) kun je aangeven dat kinderen langs je huis mogen gaan voor trick-or-treat. Je hoeft je voortuin niet duister te decoreren, maar kinderen kunnen bij jou aanbellen voor snoep. Vorig jaar hebben mensen uit verschillende kerken in Houten zich opgegeven. Samen hebben we mini Snickers en dergelijke uitgedeeld, maar met een Bijbelse waarheid erop geplakt. Denk aan teksten als: Wees niet bevreesd, want Ik ben met u (Jesaja 41:10), Niets zal ons kunnen scheiden van de liefde van God (Romeinen 8:39), Proef en zie dat de HEERE goed is (Psalm 34:9), en ook de verschillende coupletten van het kinderlied Je hoeft niet bang te zijn.

Boodschap van hoop

In Zoetermeer hebben verschillende kerken de hulp ingeroepen van stichting Naar House. Zij zijn de afgelopen jaren, na een korte training, met enkele tientallen mensen naar het winkelcentrum gegaan om daar te evangeliseren bij de ‘Halloweenwalk’. Ze waren herkenbaar aan de rode hesjes met teksten als: ‘Ik ben het Licht der wereld’, ‘Ik geef je rust’ en ‘Bij Jezus kom je thuis’.

Wilco Steenbergen van stichting Naar House vertelde mij dat veel mensen geïnteresseerd waren en graag het gesprek aangingen. Ook werden er foldertjes uitgedeeld die het Evangelie uitleggen. “Daarnaast zette onze aanwezigheid mensen soms al aan het denken,” vertelde Wilco. “Iemand mailde ons enige tijd later om te zeggen dat hij tot geloof was gekomen. Die persoon was niet eens het gesprek aangegaan, maar zag dat deze groep een boodschap van hoop bracht te midden van al die duisternis. Dat zette hem aan het denken en resulteerde uiteindelijk in het vinden van Jezus.”

De tweede Bijbelse richtlijn kan dus een uitgelezen kans zijn om mensen iets mee te geven van de hoop die in ons leeft (1 Petrus 3:15). God roept ons tenslotte op om elke gelegenheid om over Hem te vertellen goed te benutten (Kolossenzen 4:5). En wat een uitgelezen kans is Halloween!

Geef de kinderen aan je deur iets mee dat getuigt van licht, vrede en liefde in plaats van angst en duisternis. Ga het gesprek met mensen aan over de realiteit en het gevaar van de geestelijke wereld, én de hoop en zekerheid van God die daar tegenover staat. Laten we ons licht niet onder de korenmaat zetten (Mattheüs 5:15).

Manuel van Dam